Profesor Józef Lipiec
2017
Józef Lipiec urodził się 15 marca 1942 roku w Nowym Sączu. Tam ukończył szkołę podstawową i liceum. Jako 17-latek rozpoczął studia filozoficzne na Uniwersytecie Jagiellońskim (pod kierunkiem profesorów Romana Ingardena, Izydory Dąmbskiej i Jana Leszczyńskiego), które zakończył magisterium w 1964 roku. W 1968 roku ukończył socjologię (studiując pod opieką profesorów Pawła Rybickiego, Aleksandra Gelli i Władysława Kwaśniewicza). Od 1964 roku pracował w Zakładzie Filozofii Akademii Górniczo-Hutniczej (asystent, adiunkt, docent), wykładając także na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz pracując jako publicysta („Życie Literackie”, „Student”, „Przekrój”, „Tempo” oraz „Zdanie”, którego był pierwszym redaktorem naczelnym). Doktoryzował się na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1970 roku. Habilitację uzyskał tamże w roku 1978. Tytuł profesora odebrał w Belwederze w 1984 roku. W 1980 roku objął – z wyboru przez Senat – funkcję Rektora Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie (pełniąc ją do roku 1986, przygotowując uczelnię do przekształcenia w uniwersytet). W latach 1986-90 kierował Radą Nauki i Techniki Makroregionu Południowo-Wschodniego PAN.
Od 1987 jest profesorem na Uniwersytecie Jagiellońskim w Instytucie Filozofii, gdzie przez dwie kadencje kierował Radą Naukową IF, a także pełnił funkcję członka Senatu, przewodniczącego Komisji Etyki (jest autorem Akademickiego Kodeksu Wartości). Przewodniczy kapitule Nagrody im. Henryka Jordana, jest członkiem kapituł Kalos Kagathos, Ecce Homo, Małopolskiego Człowieka Roku, Nagród Miasta Krakowa i Wawrzynu Olimpijskiego. Był przewodniczącym Komitetu Programowego i Organizacyjnego V Zjazdu Filozofii Polskiej (1987). Wykładał w wielu uczelniach, w tym w krakowskiej AWF, AGH, URz, poznańskiej WSB, Krakowskiej Akademii im. Frycza Modrzewskiego, krośnieńskiej WSZ. Był przez wiele kadencji wybierany do Komitetu Nauk Filozoficznych PAN, przez jedną kadencję zasiadał w Komitecie Nauk o Kulturze Fizycznej.
Przewodniczył prze 3 kadencje Komisji Kultury i Edukacji Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Był członkiem-założycielem Polskiej Akademii Olimpijskiej, a od 2000 jest przewodniczącym. Był inicjatorem i wieloletnim prezesem Małopolskiej Rady Olimpijskiej oraz członkiem Rady ds. Sportu przy prezydencie miasta Krakowa. W latach 90-tych był członkiem Rady ds. Sportu i Turystyki przy Prezydencie RP. Odznaczony Krzyżem Oficerskim i Kawalerskim OOP, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, złotym medalem „Za długoletnią służbę”, Złotą Odznaką ZHP (jako harcmistrz i działacz SPH) oraz Złotym Medalem Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego im. P. de Coubertina i Złotym Medalem Fair Play. Jest honorowym obywatelem Drummondville w Kanadzie. W roku 2014 otrzymał tytuł doktora honoris causa AWF w Krakowie. Trzykrotnie uhonorowany Wawrzynem Olimpijskim w dziedzinie literatury (2 razy złotym i 1 raz brązowym).
Działalność naukowa i dydaktyczna obejmuje przede wszystkim ontologię, filozofię społeczną, aksjologię, etykę, estetyką, a także filozofię sportu. Opublikował ponad 300 artykułów, a wśród 20 dotąd wydanych książek autorskich znajdują się: Podstawy ontologii społeczeństwa (1972), Polityka i filozofia (1977), Ontologia świata realnego (1979), Czas przesilenia (1988), W przestrzeni wartości (1992), Wolność i podmiotowość człowieka (1997), Koło etyczne (2006), Powrót do estetyki (2006), Etiudy ontologiczne (2013), Filozofia miłości (2016). W przygotowaniach są kolejne pozycje (Traktat o władzy oraz Ja-człowiek, my-ludzie).
Książki z filozofii sportu to: Kalokagatia (1998), Filozofia olimpizmu (1999), Pożegnanie z Olimpią (2007), Fenomenologia wędrówki (2009), Sympozjon Olimpijski 92014) oraz Homo Olimpicus (2017).
Wśród książek zbiorowych (pod jego redakcją naukową) wymienić można: Nauka i światopogląd (1979), Świadomość i rozwój (1980), Człowiek i świat wartości (1981), Filozofia wieku dwudziestego (1983), Studia z ontologii i epistemologii wartości (1990), Ontologia wartości (1991), Rozdroża wartości (1993), Wielkość i piękno filozofii (2004), jak również Duch Sportu (1980), Logos i etos polskiego olimpizmu (1994), Sport-olimpizm-wartości (1999).
Ponad półwieczna aktywność wykładowa obejmowała zarówno standardowe kursy z historii filozofii, jak i specjalistyczne zajęcia, głównie z ontologii, aksjologii, filozofii społecznej, etyki oraz filozofii sportu. Przez wiele lat prowadził wykłady i seminaria na studiach doktoranckich, w tym seminarium filozoficzne „Na przełomie” (UJ), seminarium na AWF oraz międzyuczelniane Seminarium Olimpijskie. Wypromował dotąd 33 doktorów (5 kolejnych ma otwarte przewody). Był promotorem 228 magisteriów (80 na AWF) oraz kilkudziesięciu prac dyplomowych na studiach w zakresie menegmentu sportowego na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Sporządził blisko 150 recenzji doktoratów, habilitacji oraz wniosków profesorskich (nie licząc wielu opinii wydawniczych). Był i jest członkiem rad wydawniczych wielu periodyków naukowych, komitetów konferencyjnych i wydawnictw zbiorowych.
